Nobel Prize in Chemistry 2025: మెటల్–ఆర్గానిక్ ఫ్రేమ్‌వర్క్స్‌లో విప్లవాత్మక ఆవిష్కరణ

By admin

Published on:

Follow Us
Nobel Prize in Chemistry 2025
---Advertisement---

Nobel Prize in Chemistry 2025 ని సుసుము కిటగావా (జపాన్), రిచర్డ్ రాబ్సన్ (ఆస్ట్రేలియా), మరియు ఒమర్ ఎం. యాఘీ (అమెరికా) అనే ముగ్గురు శాస్త్రవేత్తలు గెలుచుకున్నారు. వీరు ప్రపంచ శాస్త్రసాంకేతిక రంగంలో విప్లవం సృష్టించిన మెటల్–ఆర్గానిక్ ఫ్రేమ్‌వర్క్స్ (MOFs) అనే విభాగంలో అద్భుతమైన పరిశోధనలు చేశారు. ఈ ఆవిష్కరణ శాస్త్రం, పర్యావరణ పరిరక్షణ మరియు స్థిరమైన అభివృద్ధి రంగాలలో కొత్త మార్గాలను తెరిచింది.

లారియేట్స్: రసాయన శాస్త్రంలో దూరదృష్టి కలిగిన శాస్త్రవేత్తలు

Nobel Prize in Chemistry 2025 రసాయన శాస్త్రం, పదార్థ విజ్ఞానం (materials science), మరియు సస్టైనబిలిటీ (sustainability) కలిసిన కీలక దశను సూచిస్తుంది.


క్యోటో యూనివర్సిటీకి చెందిన సుసుము కిటగావా, మెల్‌బోర్న్ యూనివర్సిటీకి చెందిన రిచర్డ్ రాబ్సన్, మరియు కాలిఫోర్నియా యూనివర్సిటీ (బర్క్లీ)కి చెందిన ఒమర్ యాఘీ – ఈ ముగ్గురు శాస్త్రవేత్తలకు “మెటల్–ఆర్గానిక్ ఫ్రేమ్‌వర్క్స్ అభివృద్ధికి చేసిన సేవలకు” గాను ఈ గౌరవం(Nobel Prize in Chemistry 2025) లభించింది.

ఈ పరిశోధన క్లీన్ ఎనర్జీ, నీటి శుద్ధి (water purification), కార్బన్ క్యాప్చర్, మరియు పర్యావరణ ఇంజినీరింగ్ రంగాల్లో మార్పు తెచ్చింది.

సుసుము కిటగావా (జపాన్)
గ్యాస్ నిల్వ మరియు డైనమిక్ మాలిక్యులర్ కేజెస్ పై పయోనీరింగ్ పరిశోధనలకు ప్రసిద్ధి.

రిచర్డ్ రాబ్సన్ (ఆస్ట్రేలియా)
స్ఫటికాకార రంధ్ర పదార్థాల నిర్మాణ శైలిని మొదట అభివృద్ధి చేసిన శాస్త్రవేత్త.

ఒమర్ ఎం. యాఘీ (అమెరికా)
అత్యంత స్థిరమైన మరియు పరిశ్రమలకు అనువైన MOFs రూపకల్పన చేసిన నూతన శాస్త్రవేత్త.

మెటల్–ఆర్గానిక్ ఫ్రేమ్‌వర్క్స్ (MOFs) అంటే ఏమిటి? – MOFs పనితీరు

MOFs అనేవి లోహ అయాన్లు (metal ions) మరియు ఆర్గానిక్ లింకర్లు కలిసిన పోరస్ మెటీరియల్స్ (porous materials). ఇవి స్ఫటికాకార నిర్మాణాన్ని ఏర్పరుస్తాయి. ఒక గ్రాము పదార్థంలో 7,000 చదరపు మీటర్లకు పైగా ఉపరితల విస్తీర్ణం ఉండటం వీటి ప్రత్యేకత. అందువల్ల ఇవి “మాలిక్యులర్ స్పాంజ్‌లు” అని కూడా పిలుస్తారు.

దీని వలన పెద్ద రంధ్రాలు (pores) ఏర్పడి వాటిలో గ్యాస్ లేదా ద్రవాలను నిల్వ చేయవచ్చు, శుద్ధి చేయవచ్చు.

శాస్త్రీయ ప్రాముఖ్యత మరియు సస్టైనబిలిటీపై ప్రభావం

MOFs సాంకేతికత పర్యావరణ పరిరక్షణ, క్లీన్ ఎనర్జీ, మరియు సస్టైనబుల్ కెమిస్ట్రీ రంగాలలో విప్లవం తీసుకొచ్చింది. ఇవి:

కార్బన్ డయాక్సైడ్ పట్టు (carbon capture) చేయగలవు,

హైడ్రోజన్ నిల్వ (hydrogen storage) కు ఉపయోగపడతాయి,

నీటి శుద్ధి (water purification) మరియు

వాయు సెన్సింగ్ (gas sensors) టెక్నాలజీల్లో ఉపయోగపడుతున్నాయి.

పర్యావరణ మరియు పారిశ్రామిక ప్రభావం

కాలమాన మార్పు నియంత్రణ (climate change mitigation): MOFs గ్రీన్‌హౌస్ గ్యాసులను పట్టు చేయగలవు.

నీటి సేకరణ మరియు డీసాలినేషన్: కొన్ని MOFs ఎడారి గాలిలోని తేమను కూడా నీటిగా మార్చగలవు.

గ్రీన్ కెమిస్ట్రీ కాటలిస్టులు మరియు సెన్సర్లు: పర్యావరణ కాలుష్యాన్ని గుర్తించే అత్యంత సున్నిత సెన్సర్లు తయారీలో ఉపయోగం.

MOFs చరిత్రాత్మక అభివృద్ధి – ప్రపంచాన్ని మార్చుతున్న అనువర్తనాలు

1989లో రిచర్డ్ రాబ్సన్ మొదట కాపర్ అయాన్లను ఆర్గానిక్ మాలిక్యూల్స్‌తో కలిపి రంధ్రాలున్న స్ఫటికాలు తయారు చేశారు.
తర్వాత కిటగావా గ్యాస్ పర్మియబిలిటీ, ఫ్లెక్సిబిలిటీ, యాఘీ స్థిరత్వం మరియు ఉపయోగకరత ను అభివృద్ధి చేశారు.
1990–2000 మధ్య ఈ పరిశోధనలు ఫ్యూయల్ స్టోరేజ్, ఫార్మాస్యూటికల్ ప్యూరిఫికేషన్, మరియు ఎన్విరాన్‌మెంటల్ టెక్నాలజీ రంగాల్లో ఉపయోగమయ్యాయి.

హైడ్రోజన్ ఇంధన నిల్వ: MOFs హైడ్రోజన్ గ్యాస్‌ను సురక్షితంగా నిల్వ చేయగలవు, ఇది భవిష్యత్ క్లీన్ ఎనర్జీ ట్రాన్సిషన్ కు కీలకం.

నీటి సేకరణ: ఎడారుల్లో కూడా గాలిలోని తేమను నీటిగా మార్చగలగడం వీటి అద్భుత గుణం.

కార్బన్ క్యాప్చర్: పరిశ్రమల నుండి ఉద్గారమయ్యే CO₂ను పట్టు చేయడం ద్వారా గ్లోబల్ వార్మింగ్ నియంత్రణలో సహాయపడతాయి.

బయోమెడికల్ మరియు నానోటెక్ వినియోగాలు: డ్రగ్ డెలివరీ, డయగ్నస్టిక్స్, మరియు స్మార్ట్ సెన్సర్ల తయారీలో ఉపయోగపడుతున్నాయి.

Nobel Prize in Chemistry 2025 :నోబెల్ కమిటీ అభిప్రాయం – ముగింపు

స్వీడిష్ రాయల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ ప్రకారం, MOFs “రసాయన శాస్త్రంలో కొత్త నియమాలను సృష్టించిన” విప్లవాత్మక ఆవిష్కరణ.
11 మిలియన్ స్వీడిష్ క్రోన్ల బహుమతి ముగ్గురి మధ్య పంచబడింది.

2025 రసాయన నోబెల్ బహుమతి, సుసుము కిటగావా, రిచర్డ్ రాబ్సన్, మరియు ఒమర్ యాఘీ ల శాస్త్రీయ ప్రతిభను మాత్రమే కాకుండా, మానవ జాతి భవిష్యత్తుకు మార్గదర్శకమైన సాంకేతిక విప్లవాన్ని కూడా గుర్తించింది.
మెటల్–ఆర్గానిక్ ఫ్రేమ్‌వర్క్స్ (MOFs) రసాయన శాస్త్రం, పర్యావరణ శాస్త్రం, మరియు సస్టైనబిలిటీ మధ్య వారధిలా నిలుస్తున్నాయి — భవిష్యత్తు శాస్త్రం ఈ పునాది మీదే నిలుస్తుంది.

ప్రశ్నలు & సమాధానాలు (FAQ)

Nobel Prize in Chemistry 2025 విజేతలు ఎవరు?
సుసుము కిటగావా, రిచర్డ్ రాబ్సన్, మరియు ఒమర్ ఎం. యాఘీ.

MOFs అంటే ఏమిటి?
లోహ అయాన్లు మరియు ఆర్గానిక్ మాలిక్యూల్స్‌తో ఏర్పడిన పోరస్ క్రిస్టల్స్, ఇవి గ్యాస్ నిల్వ, నీటి శుద్ధి, మరియు పర్యావరణ రక్షణలో ఉపయోగిస్తారు.

MOFs ఎందుకు ముఖ్యమైనవి?
ఇవి సస్టైనబుల్ సొల్యూషన్లు, క్లీన్ ఎనర్జీ, మరియు క్లైమేట్ కంట్రోల్ లో కొత్త దారులు చూపుతున్నాయి.

అవార్డు ఎప్పుడు ప్రకటించబడింది?
2025 అక్టోబర్ 8న Royal Swedish Academy of Sciences ప్రకటించింది.

admin

“సమయానుకూల వార్తలు, స్పష్టమైన దృక్కోణం" నేను భారతీయ మరియు అంతర్జాతీయ వార్తలను సమగ్రంగా అందించే న్యూస్ బ్లాగ్ రాయడంపై ఆసక్తి కలిగి ఉన్నాను. దీర్ఘకాలం ఉద్యోగం చేసిన తర్వాత, ఇప్పుడు పాఠకులకు విశ్వసనీయమైన మరియు తాజా సమాచారం అందించడం కోసం చిన్న ప్రయత్నం .

Join WhatsApp

Join Now

Leave a Comment